Nói lý, hát lý là một trong những loại hình văn hóa dân gian đặc sắc, độc đáo nhất. Đây là loại hình ứng khẩu thường sử dụng vào mục đích sinh hoạt văn hóa, văn nghệ truyền thống và dùng trong các lễ hội truyền thống của đồng bào Cơ Tu. Cái hay nhất của nói lý, hát lý chính là dùng một hình tượng để chỉ một sự việc. Vì vậy, nói lý, hát lý thường dùng trong việc giải quyết các mâu thuẫn, xích mích trong các mối quan hệ giữa gia đình, bạn bè, xã hội, công việc hay vấn đề nào đó khó dùng bằng lời thì người ta cũng dùng nói lý, hát lý để thấu hiểu nhau hơn. Khởi đầu, thường là những câu nói về đạo lý, về truyền thống của người Cơ Tu với những hình ảnh ví von độc đáo như: “Con cá phải sống dưới nước, con voi phải ở trên rừng. Con cá phải bơi thành đàn, con voi phải đi từng bầy”…đòi hỏi người nói lý, hát lý giỏi phải am hiểu bản chất vấn đề mình nêu ra và có khả năng đối đáp nhanh.

Thông qua lớp truyền dạy nói lý, hát lý nhằm tuyên truyền sâu rộng đến người dân về bảo tồn, giữ gìn và phát huy hơn nữa các giá trị văn hóa nghệ thuật, bản sắc của đồng bào dân tộc Cơ tu; Nâng cao tinh thần trách nhiệm của các thế hệ trong việc lưu truyền và kế thừa để các thế hệ người dân tộc Cơtu biết sử dụng, phát huy giá trị của hát lý, nói lý nói riêng và dân ca, dân nhạc, dân vũ trong đời sống cũng như trong các lễ hội truyền thống.