Nam Đông được tỉnh chọn làm điểm xây dựng NTM là vinh dự lớn đối với toàn Đảng, toàn dân của huyện miền núi này. Sau ba năm triển khai xây dựng NTM, những gì mà huyện Nam Đông đạt được thời gian qua, cho thấy mục tiêu hoàn thành chương trình xây dựng NTM vào năm 2015 là “trong tầm tay”.

     Tín hiệu vui ban đầu: Ông Lê Văn Đình ở xã Hương Hòa tỏ ra vui mừng. Những ngày đầu mới triển khai thực hiện, ông Đình chưa thật sự tin tưởng vào chương trình xây dựng NTM. Từ khi tiếp thu những chủ trương, chính sách, ý kiến chỉ đạo qua các buổi tuyên truyền, vận động của chính quyền địa phương, ông Đình hoàn toàn thay đổi nhận thức, tin tưởng vào chủ trương lớn này. Gia đình ông Đình, cũng như nhiều hộ dân sẵn sàng hiến đất, cây cối để làm đường, xây dựng các công trình dân sinh, công cộng. Những tuyến đường liên xã, liên thôn, đường làng ngõ xóm từng bước được mở rộng, nâng cấp khang trang và trồng cây tạo mỹ quan và bóng mát. Giờ đây, ông Đình thật sự cảm nhận được lợi ích của chủ trương xây dựng NTM mang lại. Ông Đình nói: “Mỗi lần đi trên những con đường do mình chung tay về của cải, vật chất và công sức, tôi rất vui! Những con đường sạch đẹp, khang trang không chỉ tạo mỹ quan, mà còn góp phần phát triển sản xuất của người dân. Từ khi những tuyến đường được nâng cấp, trên địa bàn đã có một số hộ mạnh dạn mở rộng quy mô chăn nuôi, trồng trọt mang lại thu nhập cao. Nhà văn hóa và khu thể thao giải trí xã đang được xây dựng cơ bản hoàn thành, sau khi đưa vào sử dụng sẽ là động lực quan trọng trong việc nâng cao đời sống tinh thần đối với người dân, nhất là tầng lớp thanh thiếu niên.

         Ông Nguyễn Đức Thành, Chủ tịch UBND xã Hương Hòa cho biết, sau hai năm xây dựng NTM, diện mạo địa phương có những chuyển biến nhất định. Các công trình giao thông, y tế, trường học, các công trình công cộng được đầu tư xây dựng, nâng cấp cơ bản đáp ứng nhu cầu. Đời sống người dân nâng lên đáng kể. Một bộ phận lao động nông nghiệp và chuyển dần sang dịch vụ, tạo thế mạnh trong phát triển kinh tế tại địa phương. Đến cuối năm 2013, thu nhập bình quân đầu người trên 17,3 triệu người và tỷ lệ hộ nghèo toàn xã chỉ còn 1,58% là bước đột phá đối với Hương Hòa... Tính đến cuối  năm 2013, địa phương đã có 19/19 tiêu chí đạt chuẩn NTM. Các tiêu chí còn lại cũng cơ bản đạt; phấn đấu đến cuối năm 2013, xã Hương Hòa được công nhận đạt chuẩn NTM theo lộ trình.

          Sau ba năm triển khai thực hiện, Nam Đông có hai xã đạt 19/19 tiêu chí đạt chuẩn NTM. Toàn huyện có hai xã đạt 14 tiêu chí, một xã đạt 12 tiêu chí, một xã đạt 11 tiêu chí, một xã đạt 10, một xã đạt 9 tiêu chí và một xã đạt 8 tiêu chí; có 394 hộ hiến đất với gần 9,8 ha, hoa màu trên đất trị giá 500 triệu đồng và đóng góp 4.012 ngày công lao động xây dựng công trình. Tổng trị giá nhân dân đầu tư ba năm qua ước tính 60 tỷ đồng. Huyện lồng ghép các chương trình, dự án, đầu tư xây dựng 129 hạng mục công trình với tổng kinh phí 231,77 tỷ đồng.

        Lời giải cho “bài toán” khó!

        Ông Ngô Văn Chiến, Chủ tịch UBND huyện Nam Đông chỉ ra những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện chương trình xây dựng NTM của huyện. Đó là, công tác lãnh, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, mặt trận, đoàn thể của phần lớn các xã, thôn chưa đáp ứng yêu cầu. Các địa phương còn ỷ lại sự đầu tư của Nhà nước, chưa chú trọng huy động nội lực trong dân để thực hiện các tiêu chí thuộc về trách nhiệm của cơ sở và nhân dân. Những nguyên nhân sự ỷ lại là do một số lãnh đạo các địa phương chưa nhận thức đầy đủ và chưa thấy rõ trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền cấp xã là chủ thể trong xây dựng NTM. Việc huy động nguồn lực trong dân tham gia xây dựng NTM còn nhiều hạn chế, do một bộ phận nhân dân còn khó khăn về kinh tế, chưa có điều kiện xây dựng nhà ở và các công trình phục vụ sinh hoạt. Một bộ phận người dân còn chi tiêu lãng phí, không tích lũy để tái sản xuất, thiếu quan tâm đầu tư thâm canh. Những đầu tư thuộc về trách nhiệm của Nhà nước, như giao thông, thủy lợi, cơ sở vật chất văn hóa, nước sạch, đào tạo nghề... thì chưa được quan tâm bố trí kinh phí đúng mức. Nguồn lực đầu tư từ Trung ương (các chương trình mục tiêu) chỉ 23%, nguồn từ chương trình xây dựng NTM khoảng 17%; nguồn vốn bổ sung của tỉnh rất hạn chế. Nguồn vốn huy động kinh phí từ các doanh nghiệp trên địa bàn rất thấp, do số lượng doanh nghiệp ít, quy mô nhỏ lẻ; trong khi đó, yêu cầu huy động từ các doanh nghiệp phải đạt 30%...

         Bí thư Huyện ủy Nam Đông Trần Xuân Bình nêu một số mục tiêu, giải pháp chủ yếu trong thực hiện Chương trình Xây dựng NTM thời gian tới. Trước mắt, huyện tập trung đầu tư cho hai xã Hương Giang, Hương Hòa để đạt chuẩn NTM vào cuối năm 2013. Theo đó, huyện đầu tư xây dựng hơn 1 km đường giao thông liên xã, đường xóm và hệ thống kênh mương, thủy lợi phục vụ sản xuất; nhà văn hóa, nhà họp các thôn nhằm đạt tiêu chí về giao thông, thủy lợi và thiết chế văn hóa. Trung tâm đào tạo nghề huyện, phối hợp với các địa phương tổ chức đào tạo nghề cho lao động, nhằm thành lập các tổ hợp tác, thúc đẩy phát triển kinh tế trên địa bàn. Các xã còn lại, huyện huy động các nguồn lực, vận động nhân dân hiến đất xây dựng các công trình, đường đến các khu sản xuất tập trung như Cha Lai, đường và cầu đến A Kỳ; xây dựng hệ thống thủy lợi, kênh mương khe Lồ Ô và hệ thống nước sạch khe A Răng, nâng cấp hệ thống nước sạch Ta Gung... Nhân dân đóng góp kinh phí, ngày công tổ chức xây dựng tường rào, nhà vệ sinh, nâng cấp các nhà họp thôn, làm sân thể thao ở các thôn và trồng cây xanh ven đường. Các địa phương huy động nguồn lực xóa khoảng 20 nhà tạm; tổ chức đào tạo nghề cho lao động, thành lập các tổ hợp tác như: nuôi ong, may mặc, quản lý và kinh doanh rừng. Các ban ngành cũng đã có kế hoạch cấp đất sản xuất cho dân, phát triển kinh tế bền vững, tăng thu nhập. Ban Chỉ đạo Chương trình xây dựng NTM huyện làm việc với Công ty TNHHNN 1 TV Xây dựng và Cấp nước tỉnh, tiến hành khảo sát, đầu tư xây dựng, nâng cấp hệ thống nước sạch, phục vụ sinh hoạt và sản xuất cho các địa phương... Tổng kinh phí đầu tư xây dựng NTM toàn huyện từ nay đến năm 2015 ước khoảng 300-400 tỷ đồng. Mới đây, tại buổi làm việc với Thường trực Tỉnh ủy, lãnh đạo huyện Nam Đông kiến nghị, Trung ương, tỉnh cần quan tâm bố trí kinh phí đầu tư các công trình, phát triển sản xuất; xây dựng hệ thống thủy lợi, nước sạch trên địa bàn; có giải pháp cấp đất sản xuất cho 450 hộ dân ở các xã định canh định cư, nhằm xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế bền vững, ổn định cuộc sống.