Hơn 2 năm qua, được sự chỉ đạo của UBND huyện, Chính quyền địa phương, lãnh đạo các ngành, các thôn cùng nhân dân các xã đã triển khai thực hiện hoàn thành tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng; kinh tế tăng trưởng khá, đời sống nhân dân tiếp tục nâng lên; văn hóa - xã hội, giáo dục, y tế chuyển biến tích cực; kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được quan tâm đầu tư, làm thay đổi bộ mặt nông thôn, góp phần vào việc thực hiện Nghị quyết của HĐND huyện về xây dựng nông thôn mới.

Nhân dân đã tích cực hưởng ứng phong trào, thực hiện các công việc thuộc về trách nhiệm của mình, cụ thể kết quả thực hiện như sau: Sản xuất nông nghiệp (năm 2020, năm 2021 và năm 2022) đều cơ bản đạt và vượt chỉ tiêu đề ra; có 835 hộ đầu tư làm nhà ở, (làm mới 486 nhà, nâng cấp sửa chữa 349 nhà); làm hố xí hợp vệ sinh có 693 hộ (tự hoại 479 cái, hai ngăn 214 cái); cứng hóa sân nhà 274 hộ; cứng hóa đường từ ngõ vào nhà 358 hộ; chỉnh trang, sửa chữa, làm mới hàng rào 3.056 hộ; hiến đất làm các công trình 350 hộ với diện tích 75.150 m²; huy động 34.676 lượt người để lao động chỉnh trang đường làng, ngõ xóm, làm các công trình công cộng, thực hiện ngày Chủ nhật Xanh; có 55/55 thôn đã có lắp đặt điện chiếu sáng các tuyến đường trục thôn, xóm.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết, vẫn còn một số hạn chế, khó khăn đó là:

Ban chỉ đạo, Ban quản lý xã, Ban phát triển thôn ở một số xã vẫn chưa phát huy tinh thần trách nhiệm trong nhiệm vụ xây dựng Nông thôn mới. Hầu hết các Hợp tác xã hoạt động chưa hiệu quả, nên chưa tạo ra chuỗi liên kết sản phẩm chủ lực của địa phương. Tiến độ thực hiện các tiêu chí thuộc về trách nhiệm của địa phương và nhân dân một số xã còn chậm; công tác tuyên truyền, phát động phong trào thực hiện các phần việc thuộc về trách nhiệm của người dân chưa được thường xuyên, cán bộ và nhân dân hưởng ứng chưa mạnh, chưa trở thành phong trào; một số xã tỷ lệ hàng rào xanh từng hộ gia đình còn thấp, đường làng, ngõ xóm  một số xã chưa được sạch, đẹp; tỷ lệ hộ nghèo còn khá cao; nhà ở không đạt chuẩn vẫn còn nhiều như: xã Hương Hữu, Thượng Long, Thượng Quảng. Một số địa phương đăng ký xây dựng Nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu triển khai chậm, chưa quyết liệt. Kinh tế vườn chuyển biến chậm, chưa đồng đều, hiệu quả thấp, đầu tư thâm canh chưa được quan tâm đúng mức; triển khai kế hoạch cải tạo, chăm sóc vườn ở các địa phương chưa quyết liệt. Chưa tạo ra chuỗi liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm của địa phương. Tỷ lệ lao động qua đào tạo gắn với giải quyết việc làm của các xã còn thấp so với yêu cầu của tiêu chí.

Nguyên nhân: Nhận thức của người dân còn hạn chế; việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi còn chậm; việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất còn ít, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số; sản xuất còn manh mún, nhỏ lẻ, chưa xây dựng được liên kết trong sản xuất; sản phẩm nông nghiệp chủ yếu là bán thô, chưa qua chế biến. Công tác chỉ đạo tuyên truyền, vận động của hệ thống chính trị các cấp; các đoàn thể xã hội chưa vào cuộc một cách quyết liệt; công tác chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc của cấp ủy, chính quyền địa phương chưa sâu sát, chưa đánh giá được kết quả phân công nhiệm vụ thực hiện của các thành viên Ban chỉ đạo, Ban quản lý xã về chỉ đạo thực hiện các tiêu chí. Năng lực của một số HTX còn hạn chế; thiếu kỹ năng về quản lý, kinh doanh, chưa hiểu quy trình hoạt động của HTX; chưa chủ động trong việc tìm kiếm thị trường. Kinh phí sự nghiệp thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới hàng năm được phân bổ chậm; năm 2021 đến năm 2022 không phân bổ cho lĩnh vực hỗ trợ phát triển sản xuất. Một số cán bộ lãnh đạo cấp xã còn nể nang, ngại va chạm, ngại khó trong việc chỉ đạo vận động thực hiện các tiêu chí, đặc biệt là các tiêu chí thuộc về trách nhiệm của địa phương và nhân dân; còn tình trạng trông chờ, ỉ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước là chủ yếu. Một số cấp ủy Đảng chỉ đạo chưa quyết liệt, chưa phân công trách nhiệm cụ thể để Mặt trận và các đoàn thể, cán bộ, đảng viên vào cuộc; công tác phối hợp giữa chính quyền, mặt trận và các đoàn thể chưa nhịp nhàng, đồng bộ trong phong trào xây dựng nông thôn mới.

Vì vây, đoàn giám sát Thường trực HĐND huyện đề nghị UBND huyện, các ban, ngành liên quan; các xã, thị trấn tiếp tục chỉ đạo các thành viên trong Ban chỉ đạo xây dựng NTM huyện và Trưởng các phòng ban chuyên môn thực hiện nghiêm túc nhiệm vụ được phân công; tăng cường kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn việc thực hiện các lĩnh vực phụ trách; cơ quan thường trực hàng năm chủ động tham mưu xây dựng kế hoạch, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên Ban chỉ đạo để thực hiện; đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các tiêu chí đạt thấp; đặc biệt đối với các xã còn 5 đến 7 tiêu chí chưa đạt, tập trung tìm ra giải pháp thực hiện tốt hơn; tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia xây dựng nông thôn mới, thực hiện các nhiệm vụ thuộc trách nhiệm của người dân như: Bảo vệ môi trường, làm hàng rào xanh, sạch, đẹp, tiết kiệm tiền của đầu tư nâng cấp nhà ở,...; hạn chế tái nghèo và phát sinh nghèo ở những cặp vợ chồng trẻ. Huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, tranh thủ nguồn lực đầu tư của Trung ương, của tỉnh; lồng ghép các nguồn vốn của các chương trình trọng điểm, chương trình mục tiêu quốc gia, các tổ chức tài trợ, vốn doanh nghiệp; bố trí, sử dụng hợp lý, có hiệu quả nguồn vốn đầu tư hỗ trợ xóa nhà tạm,... Chỉ đạo ngành nông nghiệp phối hợp tốt với các cơ quan: Mặt trận, đoàn thể (Hội nông dân, Phụ nữ, Thanh niên, Hội cựu chiến binh) đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân phát triển sản xuất, cải tạo vườn nhà, tăng năng suất cây trồng; mở rộng mô hình chăn nuôi gia súc, gia cầm nhằm nâng cao thu nhập cho người dân, giảm hộ nghèo. Thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các xã triển khai thực hiện tốt chương trình xây dựng nông thôn mới theo kế hoạch của UBND huyện./.